Shein, chiński e-commerce z odzieżą, stał się fenomenem kulturowym, szczególnie wśród pokolenia Z. Internet huczy od „haul videos” na TikToku i YouTube, w których podekscytowani klienci prezentują swoje najnowsze zakupy.

Rozwój firmy jest zdumiewający. W ciągu kilku krótkich lat Shein wyprzedził gigantów handlu detalicznego, przewyższając nawet Amazona jako najczęściej pobieraną aplikację zakupową w USA. Roczne przychody wzrosły 10-krotnie w ciągu pięciu lat, osiągając około 30 miliardów dolarów. Runda finansowania z 2022 roku wyceniła firmę na kwotę 100 miliardów dolarów, co znacząco przewyższa wartość innych marek w tym segmencie – te wyceniane są o 75% mniej. Oczywiście to tylko wycena, ale i tak robi wrażenie.

Jednak szybki wzrost nie obył się bez kłopotów. Firma jest uwikłana w sieć kontrowersji i skandali.

Shein skrzętnie ukrywa nawet podstawowe informacje o swojej działalności. Do dziś nie wiadomo, kto jest jej prawdziwym founderem i dyrektorem generalnym. Początkowo podawano, że założycielem jest Chris Xu, później mówiono, że jest nim Sky Xu. Jednak konkretne dane pozostają ukryte.

Wiadomo, że firma wystartowała w 2008 roku w Chinach pod nazwą ZZKKO, gdzie sprzedawała różne produkty konsumpcyjne. Do 2012 roku skupili się na odzieży damskiej, w szczególności sukniach ślubnych, zmieniając nazwę na „Sheinside”. W 2015 roku nazwa została skrócona do prostszego „Shein”.

Od tego momentu Shein rozszerzył swój zasięg na cały świat, przenosząc swoją siedzibę do Singapuru i wysyłając paczki do krajów na całym świecie. Jednak największy sukces osiągnął w USA, gdzie amerykańska publiczność okazała się najbardziejotwarta, co uczyniło ten rynek głównym polem bitwy o dominację w modzie.

Szybki wzrost i globalna ekspansja, w połączeniu z atmosferą tajemniczości otaczającą firmę, stanowią podstawę do głębszej analizy wpływu Shein na branżę modową i kontrowersji, które pojawiły się w jej następstwie.

Nie tylko informacje o samej firmie są ukrywane – dotyczy to również łańcucha dostaw. Amerykańscy konsumenci zamawiają produkty, które przemierzają prawie 11000 kilometrów przez Ocean Spokojny, jednak nowi właściciele ubrań nie mają pojęcia, gdzie i jak został wyprodukowany ich produkt.

Starając się zdemistyfikować swoją markę, firma rozpoczęła organizować sklepy pop-up w wybranych miastach. Tymczasowe fizyczne lokalizacje dają klientom rzadką okazję do osobistej interakcji z produktami Shein.

To jednak tylko część zmian. Ta najpoważniejsza dopiero nadchodzi. 

Marka planuje wejście na giełdę w USA, co zmusiłoby ich do odkrycia kart. 

WEJŚCIE NA GIEŁDĘ ZAGROŻONE?

Jako podmiot publiczny, Shein byłby zobowiązany do składania szczegółowych raportów finansowych i ujawniania informacji, które od dawna owiane są tajemnicą. Perspektywa podekscytowała wielu obserwatorów, pragnących zajrzeć za kurtynę e-commerce’owego fenomenu.

Jednak droga do wejścia na giełdę jest pełna wyzwań, głównie wynikających z kontrowersji związanych z praktykami pracowniczymi w Shein. Zależność firmy od chińskich dostawców – w liczbie około 6 tysięcy – wzbudziła pytania dotyczące warunków pracy i standardów etycznych.

W 2021 roku pojawiły się doniesienia o fabrykach naruszających lokalne przepisy prawa pracy, w których pracownicy byli zmuszani do pracy w nadgodzinach. W kolejnym roku brytyjski film dokumentalny nakreślił jeszcze bardziej ponury obraz, twierdząc, że niektórym pracownikom fabryk płacono zaledwie 20 dolarów dziennie za wyczerpujące 18-godzinne zmiany, z zaledwie jednym dniem wolnym w miesiącu. Rewelacje były na tyle szkodliwe, że skłoniły The Rolling Stones do anulowania umowy licencyjnej na ich kultowe logo.

W odpowiedzi na zarzuty firma zatrudniła niezależnych audytorów, którzy uznali, że większość z powielanych informacji była fałszywa. Firma zobowiązała się przeznaczyć 15 milionów dolarów na poprawę swoich standardów — jeśli zarzuty były fałszywe, to co Shein chciało poprawiać? 

Jednak najpoważniejsze oskarżenia – i znacząca przeszkoda w złożeniu pierwszej oferty publicznej  – dotyczą pozyskiwania bawełny.

Kontrowersje koncentrują się wokół regionu Xinjiang w Chinach, obszarze związanym z łamaniem praw człowieka wobec mniejszości etnicznych. Stany Zjednoczone zakazały importu towarów związanych z tym regionem, a Shein zostało oskarżone o wykorzystywanie właśnie tego rodzaju bawełny w swoich produktach.

Oczywiście Shein stanowczo zaprzecza tym zarzutom, zapewniając politykę zerowej tolerancji dla pracy przymusowej. Jednak oskarżenia nie cichną.

Wszystkie te kwestie muszą zostać wyjaśnione i przejrzyście przedstawione, zanim Shein będzie mógł zadebiutować na NYSE.

ZMIENILI PODEJŚCIE DO E-COMMERCE

Podejście Shein do mody przesunęło granice i tak już kontrowersyjnego modelu „fast fashion”, wprowadzając tzw. „ultrafast fashion”. Ten model biznesowy, choć odniósł sukces finansowy, budzi poważne obawy związane z ochroną środowiska.

System operacyjny Shein jest niezwykle wydajny. Firam wykorzystuje dane konsumenckie do przewidywania trendów, utrzymuje bliskie relacje z chińskimi producentami, by szybko reagować na popyt, oraz stosuje ostrożną strategię uzupełniania zapasów. 

Składając początkowo małe zamówienia i zwiększając je w zależności o zainteresowania konsumentów, Shein twierdzi, że tylko 2% ich odzieży pozostaje niesprzedane. Takie podejście minimalizuje koszty magazynowe i odpady wynikające z nadprodukcji.

Jednak wydajność tego modelu wiąże się z kosztami środowiskowymi. Szybki obrót tanią odzieżą znacząco przyczynia się do powstawania odpadów tekstylnych. Podczas gdy marka deklaruje, że działa na rzecz ochrony środowiska, natura ich modelu biznesowego – produkcja dużych ilości taniej, krótkotrwałej odzieży – stoi w całkowitej sprzeczności z tym przekazem.

Wpływ na środowisko wykracza poza samą odzież. Indywidualne opakowania, wymagane dla niezliczonych małych przesyłek, potęgują problem odpadów. Co więcej, kultura nadmiernej konsumpcji, w skład której wchodzą: ciągły cykl kupowania, krótkiego noszenia i wyrzucania ubrań, zachęca do działania w modelu ultraszybkiej mody. A to z kolei prowadzi do obciążania zasobów naturalnych.

Inną sporną kwestią przy działalności Shein jest podejście do podatków importowych. Firma korzysta z amerykańskiego prawa, które zwalnia małe paczki o wartości poniżej 800 dolarów z ceł i kontroli. W przeciwieństwie do tradycyjnych sprzedawców detalicznych, którzy wysyłają towary hurtowo do sklepów, model bezpośredniej sprzedaży Shein oznacza, że większość indywidualnych zamówień jest znacznie poniżej tego progu, często poniżej 100 dolarów.

Strategia stosowana również przez konkurentów, takich jak Temu (także chińska firma), doprowadziła do tego, że firmy te stanowią około jednej trzeciej wszystkich amerykańskich przesyłek kwalifikujących się do tej ulgi.

Chociaż niekoniecznie jest to nielegalne, wielu twierdzi, że Shein i podobne firmy wykorzystują lukę w prawie podatkowym, co daje im nieuczciwą przewagę nad konkurentami, którzy nie mogą uniknąć tych taryf.

Krytycy twierdzą, że sukces Shein i Temu jest częściowo spowodowany właśnie tą luką i domagają się zmiany prawa.

SKANDALI CIĄG DALSZY

Oprócz kwestii środowiskowych i wykorzystywania luk w prawie, marka jest zamieszana w inne skandale, w tym m.in. oskarżenia o kradzież wzorów. Model biznesowy Shein, opierający się na wprowadzaniu tysięcy nowych produktów dziennie, aby nadążyć za trendami, doprowadził do licznych przypadków domniemanego naruszenia praw autorskich. 

Mała nigeryjska marka sprzedawała swój oryginalny produkt za 330 dolarów, podczas gdy Shein wycenił swoją wersję na 17 dolarów, co oznaczało 95% niższą cenę. Szanse małych producentów topnieją w mgnieniu oka.

„Zapożyczano” nie tylko z małych marek, ale także od dużych. Oakley, Stüssy, a ostatnio Uniqlo, już podjęły kroki prawne przeciwko Shein za rzekome kopiowanie ich projektów. 

Oprócz kopiowania produktów, Shein sprzedawał także ubrania obrażające innych. Najbardziej znanym przykładem był naszyjnik ze swastyką, który, według firmy, miał reprezentować symbol buddyjski. Pomimo szybkich przeprosin i wycofania takich przedmiotów ze sprzedaży, incydenty te wielokrotnie wywoływały kontrowersje i rodziły pytania o kontrolę jakości oraz wrażliwość kulturową marki.

Firma spotkała się również z oskarżeniami o praktyki antykonkurencyjne. W głośnym pozwie złożonym przez ich konkurencję zza miedzy, firmę Temu, zarzucono, że Shein angażuje się w „zastraszanie dostawców w stylu mafijnym”, grożąc karami za prowadzenie interesów z konkurencją. Zarzutów jednak nie udowodniono.

Jeśli myślisz, że to koniec, to do tego dochodzą m.in. naruszenia danych. Za brak ujawnienia incydentu wycieku danych, który dotknął 39 milionów użytkowników, Shein otrzymało grzywnę 1,9 miliona dolarów. Obawy dotyczą także bezpieczeństwa produktów – kanadyjskie badanie z 2021 roku wykazało niepokojąco wysoki poziom chemikaliów w niektórych produktach Shein, w tym kurtce dla niemowląt, która miała zawierająć 20 razy więcej ołowiu niż bezpieczny poziom dla dzieci.

Liczba kontrowersji wokół firmy jest porażająca. Oczywiście Shein oferuje modną odzież w bezkonkurencyjnych cenach, co sprawia, że moda staje się dostępna dla szerokiego grona konsumentów. Ultraszybka moda to trend, który zatacza coraz szersze kręgi.

Tylko jakim kosztem?

Maciej Marek

Główne źródła:
LINK 1
LINK 2
LINK 3

PLANUJESZ EKSPANSJĘ ZAGRANICZNĄ STARTUPU? ZAPRASZAMY NA EVENT “LET’S GET (C)LOUD” 

Od 2 lat OChK i Google Cloud prowadzą program “Let’s get (c)loud”, który wspiera startupy i scaleupy w technologicznym rozwoju. Jego istotnym elementem są wydarzenia onsite, które obfitują w merytoryczne dyskusje, ciekawych gości oraz sporą dawkę networkingu.

17 października w The Warsaw Hub odbędzie się kolejny meetup “Let’s get (c)loud”, którego tematem przewodnim będzie ekspansja zagraniczna. Nasi speakerzy podzielą się swoim know-how w zakresie budowania i egzekwowania planu wyjścia na globalne rynki. Swoje historie opowiedzą:  

• Jacek Ratajczak, CEO, Zonifero

• Kamil Rejent, CEO, Survicate 

• Filip Sobiecki, Head of Growth, Quickchat AI 

Przyjdź na spotkanie, by poznać ich insighty, a także porozmawiać z ekspertami OChK i Google Cloud. 

Zarejstruj się na wydarzenie tutaj

📰NEWSY WARTE TWOJEJ UWAGI

Pełny powrót do biura w Amazonie

CEO Andy Jassy ogłosił, że od 2 stycznia 2025 roku pracownicy korporacyjni mają w 100% wrócić do biur (praca z biura 5x w tygodniu). To radykalna zmiana w porównaniu z obecnym wymogiem trzech dni pracy stacjonarnej. Ale to nie koniec niespodzianek. Firma planuje także gruntowną reorganizację struktury korporacyjnej. Cel? Mniej menedżerów, więcej pracowników. Każdy zespół S-team ma zwiększyć proporcję indywidualnych pracowników do menedżerów o co najmniej 15% do końca pierwszego kwartału 2025 roku.

LINK

Załoga SpaceX Polaris Dawn wraca na Ziemię

Misja Polaris Dawn zakończyła się spektakularnym sukcesem, lądując w Zatoce Meksykańskiej wczesnym niedzielnym porankiem. Czteroosobowa załoga zapisała się na kartach historii, osiągając najwyższą wysokość lotu człowieka od pięciu dekad. Ale to nie wszystko - misja może pochwalić się pierwszym spacerem kosmicznym przeprowadzonym w ramach prywatnie finansowanej i kierowanej ekspedycji. Kapsuła Crew Dragon, użyta już po raz trzeci, po raz kolejny udowodniła swoją niezawodność. Poza rekordowym spacerem kosmicznym, załoga przeprowadziła blisko 40 eksperymentów naukowych i badań.

LINK

Nowy model od OpenAI

W zeszłym tygodniu OpenAI wypuściło modele o1 i o1-mini. To pierwsze z serii modeli "rozumujących", które potrafią odpowiadać na złożone pytania szybciej niż człowiek. O1 wyróżnia się lepszymi umiejętnościami w pisaniu kodu i rozwiązywaniu wieloetapowych problemów niż jego poprzednicy. Model jest droższy i wolniejszy niż GPT-4o. Firma podkreśla, że to dopiero początek. Użytkownicy ChatGPT Plus i Team już mają do niego dostęp, a klienci Enterprise i Edu mają otrzymać dostęp w tym tygodniu. Co ciekawe, firma planuje udostępnić o1-mini wszystkim darmowym użytkownikom, choć data premiery pozostaje tajemnicą.

LINK

Przesłuchanie TikToka

Sąd Apelacyjny USA dla Okręgu Columbia wysłuchał argumentów TikToka przeciwko ustawie, która zmusi ją do znalezienia nabywcy spoza Chin lub grozi całkowitym zakazem działalności w USA. Choć trudno przewidzieć wynik, sędziowie wydawali się sceptyczni wobec argumentu TikToka, że prawo do wolności wypowiedzi przeważa nad kwestiami bezpieczeństwa narodowego. Jednocześnie zwrócili uwagę, że zamknięcie aplikacji mogłoby naruszać prawa amerykańskich użytkowników i operacji TikToka w USA. Co ciekawe, strategia TikToka opiera się na podważeniu autorytetu legislacyjnego Kongresu - to nietypowe podejście sugeruje, że firma może dążyć do odesłania ustawy z powrotem do Kongresu w celu jej zmiany.

LINK

Start Polaris Dawn

SpaceX właśnie zapisało nowy rozdział w historii podboju kosmosu. Misja Polaris Dawn wystartowała we wtorek nad ranem na pokładzie rakiety Falcon 9. Celem misji jest wznieść się wyżej niż jakakolwiek misja od czasu lądowania Apollo 17 na Księżycu w 1972 roku. Czteroosobowa załoga nie tylko przeleci przez wysokoenergetyczny pas Van Allena, ale też podejmie się pierwszego w historii spaceru kosmicznego bez udziału astronautów rządowych. SpaceX stawia wszystko na jedną kartę, testując przy okazji swoje nowe skafandry EVA.

LINK